Antyczna historia ziołolecznictwa

Po zielone, leczące rośliny sięgano już w antyku. Zbierano je, suszono i selekcjonowano wedle zasad działania. W każdym domu trzymano napary i bukiety z łąk, pól oraz sadów. Przydawały się w razie nagłej choroby któregoś członka rodziny. Były stałym wyposażeniem kuchni, spiżarni  oraz apteczki.  

Pierwsze zapisy o ziołolecznictwie znajdują się w historycznych dokumentach, pochodzących z Babilonii i Asyrii. Teksty te datuje się na ok. 2000 lat p.n.e. Wśród wielu drogocennych roślin wymienione zostały: rumianek, lulek, szafran, piołun, lukrecja gładka, babka, nagietek i inne dary natury. Z dokonań medycyny naturalnej najobficiej w starożytnym Egipcie. Kapłani wieszczyli przyszłość, wiedzieli też, który liść położyć na jątrzącą się ranę, by przynieść ulgę rannej osobie. Grono wieszczy mieszało, ucierało i gotowało najróżniejsze ziółka, korzenie, pędy czy świeżo zebrane kwiaty. Wywary uzdrawiały cierpiących, niwelowały zatrucia pokarmowe i  wzmacniały strudzonych. Na papirusach czy na dawnych budowlach zapisano hieroglifami pierwsze, skutecznie działające recepty. Również Herodot i Pliniusz Starszy notowali  w swych kronikach ziołolecznicze porady.

Ogródki z ziołami zakładano tuż przy świątyniach. Można je było kupować bezpośrednio u ich opiekunów – nie istniał wszak sklep internetowy Leroy Merlin czy inne punkty sprzedaży wysyłkowej – dlatego selekcji roślin dokonywali najmądrzejsi w klanie. O lecznictwie egipskim najwięcej wiadomości przekazuje papirus Ebersa – jest w nim około 900 recept, opartych na przeróżnych roślinach. Padają więc nazwy: jałowiec – działający moczopędnie, kora granatowca – zwalczająca glistę ludzką, bylica – zwiększająca łaknienie. Poza tym antyczni medycy zachwalali właściwości mięty, mirry, maku czarnego, aloesu i wielu innych, do dziś cenionych, przetwarzanych roślin.

W Europie popularyzacją „zielonej apteczki” zajęli się Grecy – kultywowali oni tradycje egipskie oraz egejskie. Rozkwit nauki przypadł na V i VI wiek p.n.e. Chorych leczono w świątyniach, ale w miarę upływu lat wyłączono z tego procesu elementy magiczne oraz teurgiczne. Pojawiły się zawody, ściśle zajmujące się szykowaniem, odważaniem lekarstw – farmakopole odpowiadali za przyrządzenie medykamentów, zaś rizotomowie szukali i preparowali zioła. Pierwsze apteki zwały się apotheke i można w nich było kupować, zamawiać potrzebne środki farmakologiczne. Te – naturalne i odpowiednio spreparowane, dostosowane do konkretnych dolegliwości ludzi starożytnych.